Όλες οι ναρκωτικές ουσίες είναι δυνητικά εξαρτησιογόνες. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ηρωίνη, το αλκοόλ, το χασίς και την κοκαΐνη.
Η ηρωΐνη είναι ένα άκρως εθιστικό ημισυνθετικό οπιούχο παράγωγο που πρωτοκατασκευάστηκε από την Βayer ( Γερμαν. Φαρμα/κή Εταιρεία) το 1898. Τα συμπτώματα στέρησης ξεκινούν από 6-12 ώρες από την τελευταία χορήγηση κορυφώνονται ως προς την έντασή τους στις 26-72 ώρες και συνήθως τελειώνουν σε 7-10 ημέρες. Η έντασή τους εξαρτάται από την ημερήσια δόση χρήσης και την ποιότητα του ναρκωτικού. Η αποτοξίνωση από την ηρωίνη πρέπει να υποβοηθείται από εξειδικευμένο προσωπικό λόγω της πιθανής εμφάνισης απροβλέπτων προβλημάτων υγείας σωματικής ή ψυχιατρικής φύσης που πιθανώς υποβόσκουν ( ηπατικά νοσήματα, στομαχικές διαταραχές, μολύνσεις, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, ψύχωση κ.ά.). Επιπρόσθετα, λόγω της χορήγησης φαρμάκων καταπραϋντικών των στερητικών, είναι απαραίτητη η παρουσία ιατρού.
Το χασίς/κάνναβη ελέγχεται μάλλον για τις συνέπειες της χρήσης του παρά για αυτές της στέρησής του. Η χρόνια κατάχρησή του προσβάλλει τα κέντρα προσωρινής μνήμης μέχρι του σημείου μη καταγραφής νέων πληροφοριών (άνοια). Επίσης τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση σοβαρών ψυχωτικών επεισοδίων σε νεαρά άτομα σαν συνέπεια κατάχρησης υδροπονικά εμπλουτισμένου χασίς (skunk) το οποίο έχει πολύ ισχυρό αποτέλεσμα τοξικής μέθης λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε THC (delta-9 tetrahydrocannabinol) του δραστικού δηλαδή συστατικού της κάνναβης. Όταν διακόπτεται η χρήση από επανειλημμένη χορήγηση σχετικά υψηλών δόσεων, μερικά από τα συμπτώματα που αναφέρονται είναι “ξανάμματα” ρινική καταρροή, διάρροια και εφίδρωση. Η χρήση του επίσης συνδέεται με την απώλεια παραδοσιακών κινήτρων και την αύξηση χρήσης άλλων ναρκωτικών.
Η κοκαΐνη ανεξάρτητα από τον τρόπο λήψης της (εισπνοή, κάπνισμα ή ένεση), δημιουργεί έναν έντονο παρορμητισμό για συνέχιση της χρήσης μέχρις ότου εξαντληθεί το απόθεμα ή καταρρεύσει ο χρήστης. Είναι πολύ δημοφιλής σε συνδυασμό με άλλα ναρκωτικά όπως το αλκοόλ ή η ηρωίνη. Πολλοί εξαρτημένοι χρήστες έχουν καταστραφεί επαγγελματικά,οικονομικά και οικογενειακά. Χρόνια χρήση δυνατόν να επιφέρει μόνιμη κατάθλιψη, αυτοκτονικές τάσεις, παράνοιες, παραισθήσεις, αντικοινωνική συμπεριφορά, προβληματα στην συγκέντρωση και προσοχή, θολή όραση, βήχα με μαύρο φλέμα, μυϊκούς πόνους, ξηροδερμία, τρέμουλο και απώλεια βάρους. Ανεπίστρεπτη εγκεφαλική εκφυλιστική βλάβη και διάρρηξη αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου επίσης αναφέρονται. Τα ποσοστά θανάτου τέλος ενδοφλεβίων χρηστών πλησιάζουν κατά πολύ εκείνα των χρόνιων αλκοολικών και ηρωινομανών της ίδιας ηλικίας.
